Çeviri

Tuesday, June 3, 2025

Neden "Chat"?

"Chat" (Sohbet) kelimesi "insan" ile ilgili bir kavram olup, bu kavramın bir dijital teknoloji ürünü olan yapay zeka ( Chatbot (Sohbet Robotu), ChatGPT ) için kullanılması planlı ve stratejik bir yaklaşımdır. Zira ilk aşamada, insanların, yapay zekayı bir "şahısmış", bir "idrakli varlıkmış" hatta bir "dostmuş" gibi algılamaları, ilerleyen süreç içinde ise "üstün bir varlık" olarak ve nihayetinde de "ilah" olarak algılamaları istenmektedir. Bu durum da zaten, dijitalizmi yeni dünya dini olarak algılatmak ve bir şirk vasıtası kılmak isteyen şeytani frekansların nihai amacını yansıtmaktadır.

Yapay zekanın, sosyal tabana yaygın kullanım süreci incelendiğinde, insanların "muhakeme etme ve sonuç çıkarma" yetilerinin aşamalı olarak pasifleştirildiği gözlemlenmektedir. Çok basit bir örnek olarak "Yarın hava nasıl olacak?" sorusu ile hava durumu bağlamındaki "Yarın ne giyeyim?" sorusu arasında idrak mekanizmasının işletimi açısından çok büyük fark bulunmaktadır. Zira, ilk sorunun cevabı, kişiyi "ne giymesi gerektiği" ile ilgili bir "düşünsel değerlendirme, analiz etme, sonuç çıkarma ve karar verme" sürecine yönlendirmekteyken, ikinci sorunun cevabı ise söz konusu süreci devreden çıkarmakta ve doğrudan bir talimata dönüşmektedir. 

Bir başka örnek olarak, bir öğrencinin, ders notlarını Chat GPT'ye yükleyerek "Bana bir özet çıkar." demesi de yine zihinsel proses pasifleştirici bir durum oluşturmaktadır. Çünkü, söz konusu özeti öğrencinin, ders notlarını okuyarak kendisinin çıkarması gerekmektedir. Zira bir bilgi kümesinin "özeti", ancak o bilgilerin incelenmesi, analiz edilmesi, akıl yürütülerek değerlendirmesi ve sonuçlar çıkarılması yoluyla ortaya çıkabilir. Bu süreci insanın kendisinin yapmamaya başlaması da "zihinsel pasifleşme" sürecine destek vermektedir.

Son zamanlarda, özellikle gençlerin, aralarındaki konuşmalarında şu tip cümleler dikkat çekmektedir. "Chat GPT ile konuştum.", "Chat GPT'ye sordum şöyle dedi.", "Chat GPT doğru söyledi.".... Bu ifadeler, özellikle sonraki nesiller bağlamında, insanlık için çok büyük risk teşkil etmektedir. Zira "insan", küreselcilerin bir projesi olan ve özünde tüm nesnelerin dijital olarak birbirleriyle etkileşim ve iletişim halinde olmasını ve dolayısıyla merkezden kontrol edilebilir ve yönlendirilebilir olmasını öngören IOT ( Internet Of Things / Şeylerin İnterneti ) sistemi içindeki "things"lerden (şeyler) birine dönüşmenin eşiğindedir.

Esasen bir yazılım olan yapay zeka uygulamasının "sohbet" kavramı ile ilintilendirilerek sosyal kullanıma açılması, yapay zekayı "arkadaş", "dost", "yoldaş" konumuna yerleştirerek yapay zeka ile bir "manevi bağ" oluşturan insanların zaman içinde birbirlerinden koparak yalnızlaşmalarına da vasıta olma riskini oluşturmaktadır. (Bu ifadelerin abartılı projeksiyonlar olarak nitelenmesi ihtimali mevcut olsa da bugün gercekleşmekte olan birçok olaya ilişkin geçmişte yapılan uyarıların da abartılı hatta gülünç karşılandığı hatırlanmalıdır.)

Öte yandan Chat GPT ortamına yazılan bilgilere de çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu ortamdayken, gerçekten "sohbet" hatta "dertleşme" havasına girip, "dost görüşü alma" benzeri bir yaklaşımla "kişisel ve özel verilerin, durumların" paylaşılmaya başlanması da bireyler açısından büyük bir güvenlik riski oluşturmaktadır. 

Netice itibarıyla bugün "destek veren" yapay zekanın yarın "talimat vermesini" engelleyebilmek yine insanın elindedir. Bunun yolu ise, insanın, kendisine her sunulan yeniliği tüm öğeleriyle derhal içselleştirmeye çalışması yerine, detaylı olarak değerlendirip, olumlu olumsuz yönlerini analiz etmesinden ve kendisi için bazı kullanım sınırları tesis etmesinden geçmektedir. Örneğin Chat GPT platformuna sınırsızca girilen bilgiler ve sorulan sorular vasıtasıyla yapay zekanın risk oluşturacak seviyede gelişmesini insanlık kendi eliyle sağlamaktadır. Teknoloji kullanımının sınırlanması sürecinde her birey kendi durumundan sorumludur. Zira, insanın başına gelen her türlü musibet, onun, esasen kabul etmemesi veya koşullu kabul etmesi gereken birçok durumu veya süreci, potansiyel sonuçlarını doğru analiz etmeden, öngöremeden ve toplum psikolojisine (sürü psikolojisi) kapılmak suretiyle kabullenmesinden kaynaklanmaktadır.

Tekrar vurgulamakta ihtiyaç olduğu üzere bilim Yaratıcı'nın en büyük nimetidir. Ancak bu nimeti, "sınırları aşmadan" kullanabilmek yani faydayı zarara dönüştürmeden kullanabilmek, kendisine "akıl" bahşedilmiş" olan insanın elindedir.

2/190 ... Kesinlikle Allah sınırları aşanları sevmez.  

Not: Blog ana sayfasının sol üst köşesindeki arama motoru kanalıyla evvelce yayımlanmış olan "Yapay Zeka" konulu bölümler incelenebilir.

1 comment:

  1. Chat kelimesinin cheat kelimesi ile benzerliği de düşündürücü…

    ReplyDelete