Hücresel Bellek / Hücresel Hafıza ( Cellular Memory ), anılar, alışkanlıklar, ilgi alanları, tat, koku gibi bilgilerin beyin hücreleri haricinde, insan vücudunun diğer tüm hücrelerinde de depolanabildiğini ( hafızaya alınabildiğini ) ifade eden bir hipotezdir. Bu hipotez Vücut Belleği / Vücut Hafızası ( Body Memory ) olarak da anılmaktadır.
Örneğin, araştırmalar iki tür kas hafızası olduğunu da ortaya koymakta olup, bunlar, öğrenilmiş hareketlerin hatırlanmasını tanımlayan Nörolojik Bellek / Nörolojik Hafıza ( Neurological Memory, beyin hücreleriyle ilgili hafıza ) ve kas dokusunun tekrar büyüyebilmesini tanımlayan Fizyolojik Bellek / Fizyolojik Hafıza ( Physiological Memory, kas hücreleriyle ilgili hafıza ) olarak adlandırılmaktadırlar.
Bir hücrenin iki yavru hücreye bölünmesini tanımlayan Hücre Döngüsü ( Cell Cycle ) veya Hücre Bölünmesi Döngüsü ( Cell Division Cycle ), tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi, erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli olan ve özü "Hücresel Bellek" hipotezine dayanan biyolojik bir fenomendir. Zira bu süreçte "hücre belleğindeki" bilgiler yeni oluşan hücreye aktarılmaktadır.
Ökaryotik "Hücre Döngüsü"nün süresi 24 saat olup, bu sürecin kırılımı, hızla çoğalan tipik bir insan hücresi için G1 fazı yaklaşık 11 saat, S fazı yaklaşık 8 saat, G2 fazı yaklaşık 4 saat ve M fazı yaklaşık 1 saat olarak tespit edilmiştir. Dolayısıyla vücuttaki hücreler 24 saatte bir bölünerek yeni, özdeş bir kopya oluşturabilmektedirler. Hücre kimliğini korumak için gerekli olan ve transkripsiyon faktörleri adı verilen DNA bağlayıcı proteinler yavru hücrelerin ana hücreleriyle aynı işleve sahip olmalarını sağlamaktadırlar. Böylece örneğin kas hücreleri kasılabilmekte veya pankreas hücreleri insülin üretebilmektedirler. Ancak, bir hücre her bölündüğünde, transkripsiyon faktörlerinin belirli bağlanma örüntüsü silinmekte olup, hem ana hem de yavru hücrelere geri yükleme gerekmektedir. Bu bağlamda, Karolinska Enstitüsü'ndeki bilim insanları DNA'yı çevreleyen belirli protein halkalarının "Hücrenin Belleği" ( Hücrenin Hafızası / Cell memory ) olarak işlev gördüğünü keşfettiler.
"Hücre Belleği / Hücre Hafızası", hücrelerin başlatıcı çevresel sinyal sona erdiğinde gen ifade programlarını sürdürebilme yeteneğini tanımlamaktadır.
Nur suresinin 24/24 kodlu ayeti, gerek içeriği ve gerekse kodu itibarıyla "Hücresel Bellek" ve "Hücre Döngüsü" kavramlarına işaret etmekte gibidir.
24/24 Yevme teşhedu aleyhim elsinetuhum ve eydihim ve erculuhum bima kanu ya'melun
( O gün dilleri, elleri ve ayakları, o yapmış olduklarından dolayı onlara şahit olurlar. )
Muhkem olduğu kadar muteşabih nitelik de arzeden ve her ayet gibi çoklu anlamları olan bu ayetteki, "dil, el ve ayakların şahitliği" ifadesi, dolaylı olarak "vücut ve hücre hafızası" fenomenini bildirir niteliktedir. Zira "şehadet" ( şahıtlik, tanıklık ) evvelce gerçekleşmiş bir olayın "hatırlanması" sonucunda tezahür eden bir olgudur.
Ayrıca surenin ve ayetin numaralarının 24 olması ve "Hücre Döngüsü"nün 24 saatlik bir süreyi kapsaması da konu bağlamında nümerik bir uyum arzetmektedir.
Yukarıdaki bilimsel açıklamaların kaynaklarına ilişkin linkler aşağıda yer almaktadır.
https://www.nature.com/articles/s41467-024-53922-x
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Body_memory
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCcre_b%C3%B6l%C3%BCnmesi
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cell_cycle
https://news.ki.se/cell-memory-mechanism-discovered
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38416817/