"Benzeyen" insan

Bir sıfat olan "İnsan" kelimesi "İns" ( Başlama, İçe alınma ) kökü ve "an" ( gibi olan ) son ekinden oluşmaktadır. "İns" kökü batı dillerindeki "İnitiation" ( Başlangıç, Dahil edilme, İnisiasyon ), "Instinct" ( İçgüdü ) gibi kelimelerin de köküdür. Benzer yapıdaki diğer bazı sıfat örnekleri "Rahm+an" ( Merhametli ), "Şeyt+an" ( Yakan, Ateşe atan, Helâk eden ) olarak sıralanabilir. 

Batı dillerinde "İnsan / Adam" kelimesinin karşılıkları şöyledir.

HUMan ( İng. ) ( son ek "an" )*

HUMain ( Fra. ) ( son ek "ain" )

HOMME ( Fra. )

HOMO ( Gre. )

* Ortak "an" son eki Türkçe'de de kullanılmakta ve kök kelimeyi sıfat yapmaktadır. "Yapan", "Alan", "Duran" 

Yukarıdaki kelimelerin kökü olan "Hom / Hum" kelimesi ise "Benzer, Benzeşik, Aynı" anlamını da içermektedir. Dolayısıyla bu kelimeler aynı zamanda "Benzer gibi olan, Benzeyen, Benzeşik" anlamlarıni da yansıtmaktadır. ( Örnek : Homojen ( Aynı yapıda, Benzeşik, Türdeş ), Homonim ( Eşsesli, Benzer sesli ) vb. ) 

"Human ( İng. ) = Hum ( Benzer ) + an ( gibi olan ) = Benzeyen

Bu bağlamda "insan neye benzetilmiş, neyin aynısı olmuş" olabilir? Bu sorunun cevabı yani "Human", "Homme" vb. kelimelerinin anlamsal kökeni Tevrat'ın Genesis ( Yaratılış ) bölümünün 1-26 kodlu ayetindeki "sembolik" ( muteşabih ) ifade gibi görünmektedir.

1 Genesis 1-26 Ve Tanrı "SURETİMİZDE, BENZEYİŞİMİZE GÖRE İNSAN YAPALIM; ve denizin balıklarına, ve göklerin kuşlarına, ve sığırlara, ve bütün yere, ve yer üzerinde sürünen her şeye hâkim olsun." dedi.

Bu ayetin içerdiği anlama istinaden "İnsan" kelimesinin batı dillerindeki karşılığı  "Benzeyen" anlamına gelen yukarıdaki kelimeler olmuştur. Yani "insanın yaratıcıya benzemesi" ( haşa ) anlamını yansıtan bir kelime "İnsan" kelimesinin karşılığı olarak tezahür etmiştir. 

Ayette yer alan "Tanrı" kelimesinin kadir-i mutlak yaratıcı Allahu Teala'yı temsil etmeme ihtimali de bulunmaktadır. Zira ayette, Kur'an'da olduğu gibi özne olarak "Birinci çoğul şahıs" kullanılmıştır. Yani ayette söylemi yer alan ve "Tanrı" olarak ifade edilen varlık herşeyden münezzeh Rab'bin vazifelendirdiği Meleul Âlâ'nın ( Yüksek İleri Gelenler / Yüksek Melekler Konseyi ) reisi de olabilir. Dolayısıyla bu durumda, kaba madde insanın, kendisinden çok daha ileri seviyede tekâmül etmiş olan üst süptil boyuttaki vazifeli varlıklar ( melekler ) tarafından ve vasfen onlara benzeyecek şekilde yaratılmış olması anlamı oluşmaktadır ki makul olan anlam da budur. Zira herhangi bir varlığın mutlak yaratıcı Allahu Teala'ya benzediğinin ( haşa ) ifade edilmesi bir yana düşünülmesi dahi son derece cahilce bir eylem niteliğindedir.

İngilizce'deki "Home" ( Ev ) kelimesi de "içine girilen, dahil olunan" anlamı itibarıyla "İns / İnsan" ( İçe alınma, Dahil olma / İçe alınan, Dahil olan ) kelimesiyle dolaylı anlam ilişkisi arzetmektedir.