Çeviri

Friday, October 31, 2025

Tomkins'in Dokuzu ve 9 Temel Duygu

Yaratılışı ve idraki (bilinci) oluşturan üç temel unsur bulunmaktadır. Olgu, Algı ve Duygu

Olgu : Yaratılmış olan manevi ve maddi varlıklar

Algı : Olguların idrakli varlıklar üzerinde oluşturduğu farkındalık (ve niteliği)

Duygu : Algının, bir idrakli varlıkta oluşturduğu ve onu tutum, davranış veya söyleme yönlendiren etki (ve niteliği)

Dolayısıyla, "duygu"nun formülü aşağıdaki gibi olmaktadır.

Duygu = Olgu + Algı

Bir başka deyişle bir olgunun insanda oluşturduğu algının niteliği o insanın hangi duyguyu yaşayacağını belirlemektedir.

Amerikalı psikolog Silvan Solomon Tomkins'in, "Tomkin's Nine" (Tomkins'in Dokuzu) olarak anılan "Primary  Affects" (Temel Duygular) sisteminde 9 duygu yer almaktadır.

1- İlgi / Merak (Interest–Excitement)
2- Neşe / Sevinç (Enjoyment–Joy)
3- Şaşkınlık (Surprise–Startle)
4- Üzüntü / Keder (Distress–Anguish)
5- Korku / Dehşet (Fear–Terror)
6- Öfke / Hiddet (Anger–Rage)
7- Tiksinti (Disgust)
8- Nefret / Küçümseme (Dissmell / Contempt)
9- Utanç / Mahcubiyet (Shame–Humiliation)

https://en.wikipedia.org/wiki/Silvan_Tomkins

Kaynaklar kapsamlı ve detaylı incelendiğinde ve objektif bir değerlendirme yapıldığında insan ruhunun 9 temel duygudan oluştuğu ancak bu duyguların, Tomkins'in Temel Duygular kapsamına göre farklılık gösterdiği görülmektedir. Zira anılan 9 temel duygu şöyle 
sıralanmaktadır.

1- Sevgi
2- Nefret
3- Korku
4- Öfke
5- Sevinç
6- Güven
7- Üzüntü
8- Şaşkınlık
9- Tiksinme

Yukarıda sıralanan temel duyguların bileşiminden oluşan ancak Hopkins'in temel duygular kapsamına aldığı?! "türev duygular" da bulunmaktadır. Bunlara bazı örnekler şöyledir.

Kıskançlık = Korku + Öfke + Üzüntü + Güvensizlik
Özlem = Sevgi + Üzüntü
Gurur = Sevinç + Güven (-sizlik)
Utanç = Korku + Üzüntü + Güvensizlik
Tatmin = Sevinç + Güven
Hayalkırıklığı = Üzüntü + Korku + Güven (-sizlik)
Umut = İstek + Özlem + Güven
Heyecan = Korku veya Sevinç
Küçümseme = Nefret + Tiksinme
.....
.....

"İstek", "İlgi", "Merak", "Bağlılık", "Yakınlık" gibi kavramlar ise geniş kapsamlı olan "Sevgi" duygusu kaynaklı dürtü ve yönelim olarak tanımlanmaktadır. Zira "Sevgi", anılan kavramları içeren bir duygudur.

Kur'an'da "His" (Duygu) kelimesi sadece Meryem suresinin aşağıdaki ayetinde geçmektedir.

19/98 Ve (1) kem (2) ehlekna (3) kable (4) hum (5) min (6) karn (7) hel (8) TUHİSSU (9) min (10) hum (11) min (12) ehadin (13) ev (14) tesmeu (15) lehum (16) rikza (17) 

( Ve onlardan önce nice nesilden helak ettik. Onlardan birilerini HİSSEDİYOR MUSUN? Veya onların hafif bir sözünü sesini duyuyor musun? )

- Ayetin kodundaki rakamların toplamının nümerolojik değeri 9 (1+9+9+8 = 27 ... 2+7 = 9) olmaktadır.

- Ayetteki "Tuhissu" (تُحِسُّ) (Hissedersin) kelimesinin sıra numarası 9'dur.

- Ayetteki "Tuhissu" (تُحِسُّ) (Hissedersin) kelimesinin ebced değeri olan 468 sayısının nümerolojik değeri de 9 (4+6+8 = 18 ... 1+8 = 9) olmaktadır. (Te 400 + Ha 8 + Sin 60 = 468)

İncil'de "Feeling" (Duygu, His) kelimesinin ilk kez geçtiği ayetin kodunun nümerolojik değeri de 9 olmaktadır.

49-Ephesians-4-19 Who being past FEELING have given themselves over unto lasciviousness, to work all uncleanness with greediness.

(DUYGULARINI yitirmiş oldukları halde, kendilerini sefahate, açgözlülükle her türlü pisliği yapmaya verdiler.)

4+9+4+1+9 = 27 ... 2+7 = 9

Ayrıca bkz.

https://kuranilmi.blogspot.com/2025/10/zeker-unsa-ve-9.html?m=1

https://kuranilmi.blogspot.com/2024/02/insann-kaynak-kodu-9.html

3 comments:

  1. konu gerçekten çok güzelmiş. olgu yani olmakta olana hiçbir etkimiz yok normalde. algımız değişse belki duygularımız değişir ama dünyamız maalesef yine de değişmeyecektir. ben böyle anladım bu formülden. yani şimdilerde denildiği gibi ne düşünürsen o olur muhabbeti gerçek dışı kalıyor

    ReplyDelete