Bezirgan başı oyunu ve Haraç meselesi

Eski bir çocuk oyunu olan "Aç kapıyı Bezirgan başı" oyunu haracın ( rüşvet ), çocuk yaşta telkini için oyuna entegre edilmiş hali midir?

- Aç kapıyı bezirgân başı, bezirgân başı,

- Kapı hakkı ne verirsin, ne verirsin?

- Arkamdaki yadigâr olsun, yadigâr olsun.

- Bir sıçan, iki sıçan, üçüncüsünde kapana kaçan

Oyunun sözlerindeki kelimelerin anlamları şöyledir.

Bezirgân / Bazargân başı: Büyük tedarikci tacir / Tacir ağası / Pazarcı başı ( Yahudiler için kullanılagelmiş ) ( Bezir = Bazar = Pazar )

Kapı : Pazara giriş noktası

Kapı hakkı: Malını getiren tüccarın pazarda malını satabilmesi için bezirgân başına vermesi gereken haraç, rüşvet 

Arkamdaki yadigâr olsun: En arka sırada giren mal sana benden hatıra olsun, sende kalsın, sana haraç olsun.

Sıçan: Kapıdan geçen, sıçrayan, seyirten mal veya malı taşıyan deve vb. ( Oyunda karşılıklı duran ve elele tutuşan iki çocuk kollarını kaldırarak kapı sembolizmi yaparlar ve altından diğer çocukların ( sıçan ) geçmesini sağlarlar. )

Kapan: Mal tartısı ( Latince "Campana"'dan ve Türkçe "Kapmak"'tan ) Mesela "Unkapanı" zamanında tohum, un tartısı yapılan yermiş. )

Kapana kaçan: Oyunda çocuklar aniden kollarını indirdiklerinde arada kim kalırsa o "Kapana kaçan"'dır. Yani bezirgân başının haracıdır. ( "Deliğe kaçan" da denirdi. )

Haraç konusu Kehf ve Mü'minun surelerinin aşağıdaki ayetlerinde misallendirilmiş ve mekruh olduğu bildirilmiştir.

18/94 - Kalu ya zel karneyni inne ye'cuce ve me'cuce müfsidune fil erdı fe hel NEC'ALÜ leke HARCEN ala en tec'ale beynena ve beynehüm sedda ( “Ey Zülkarneyn, iki boynuzlu, Yecuc ve Mecuc kesinlikle yerde bozgunculardır. O halde, bizimle onlar arasına sed koyman üzere sana HARAÇ VERSEK olur mu?” dediler. )

18/95 - Kale ma mekkennı fıhi rabbi hayrun fe eıynunı bi kuvvetin ec'al beyneküm ve beynehüm redma ( "Rab’bimin bana onun hakkında verdiği imkan daha hayırlıdır. O halde, beni kuvvetinizle destekleyin de sizinle onlar arasında sağlam engel oluşturayım." dedi. )

Zülkarneyn haraç / rüşvet teklifini reddeder.

23/72 - Em tes'elühüm HARCEN fe HARACÜ RABBİKE hayrun ve hüve hayrur razikın ( Onlara HARAÇ MI SUAL EDİYORSUN? RAB'BİNİN HARACI daha hayırlıdır. O rızıklandıranların en hayırlısıdır. )

23/73 - Ve inneke le ted'uhüm ila sıratın müstekım ( Ve kesinlikle sen onları doğru yola çağırıyorsun. )

Allah'ın doğru yoluna gelinmesinin en büyük nimet ve fayda olduğu "haraç" kelimesiyle misallendirilmektedir. Zira maalesef toplum bir işin doğru yapılabilmesi için mutlaka birisine "haraç verilmesi" gerekliliğine inanır hale gelmiş ve bir işin karşılıksız olarak en iyi şekilde yapılabileceğine inancını yitirmiştir.