Çeviri

Tuesday, April 8, 2025

HAI ve HAPE ( High Altitude Illness ve High Altitude Pulmonary Edema )

Yüksek irtifa ve rakımlarda oksijen yetersizliğine bağlı olarak görülen patolojik rahatsızlığa HAI ( High Altitude Illness / Yüksek İrtifa Hastalığı) adı verilmektedir. Yüksek irtifada, havanın azalmasına bağlı olarak, vücut içi basıncı ( kan basıncını ) dengeleyecek dış basıncın da azalması nedeniyle göğüste bir "daralma, sıkışma" hissi oluşmaktadır. Bu sürecin ilerleyen safhasında ise "göğüs daralmasını" yani solunum zorluğunu maksimize edecek olan akciğer ödemi ( HAPE ( High Altitude Pulmonary Edema / Yüksek İrtifa Akciğer Ödemi ) ) ( plevral efüzyon ) oluşmaktadır.

X-Ray ile görüntülenmiş bir HAPE vakası

HAPE'nin yanısıra, HAI'nin diğer semptomları, baş ağrısı, kusma, yorgunluk, kafa karışıklığı, uyku sorunu ve baş dönmesi olarak sıralanabilmektedir. Kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilse de, HAI için yüksek irtifa eşiği 2500 metre olarak kabul edilmektedir.



High Altitude ( Yüksek İrtifa ) sınırı 2500 metre

Kur'an ilmiyle ilgilenenler açısından malum olduğu üzere, En'am suresinin aşağıdaki ayetinde yer alan "Yerden göğe yükselmeye bağlı göğüs sıkışması" kavramı HAI ve HAPE fenomenlerine işaret niteliğindedir. Ayette "yüksek bir yere çıkmak", "dağa çıkmak" vb. gibi ifadeler yerine "göğe yükselmek" ifadesinin kullanılmış olması da ayrıca düşündürücüdür.

6/125 Fe men yuridallahu en yehdiye hu yeşrah sadra hu lil islam ve men yurid en yudille hu YEC'AL SADRA HU DAYYİKAN HARACEN KE ENNE MA YESSA'ADU FİL SEMA kezalike yec'alallahul ricse alellezine la yu'minun

( Allah kimi yönlendirmeyi isterse, onun göğsünü teslimiyete açar. Kimi saptırmayı isterse, KESİNLİKLE O GÖĞE YÜKSELİYORMUŞ GİBİ GÖĞSÜNÜ DAR VE SIKINTILI YAPAR. Allah, inanmayanların üzerine işte böyle pislik, azab getirir. )

HAI sendromu için kritik eşiği metre cinsinden ifade eden 2500 sayısının nümerolojik değeri olan 7 ( 2+5+0+0 = 7 ) sayısının, ayette "göğe yükselmenin" belirtildiği kısım olan "Ke (1) enne (2) ma (3) yessa'adu (4) fi (5) el (6) sema (7) " ( Kesinlikle o göğe yükseliyormuş gibi ) cümlesindeki kelime adedine eşit olması da nümerik bir uyum olarak değerlendirilebilir.

Not: Bu blogda yer alan, yukarıdakine benzer sayısal tespitlerin kök sebebi, Kur'an'daki her harfin, her kelimenin, her cümlenin, her ayetin, her surenin, belirli bilimsel verileri semantik ve nümerik açıdan içerecek şekilde sayılmış, kodlanmış ve düzenlenmiş olmasındandır. Misalen yukarıdaki ayette sayısal açıdan odaklanılan cümlede* neden 7 kelime bulunmakta olduğunun mutlak surette bilimsel bir cevabı mevcuttur. Bu nedenledir ki, bu blogda söz konusu cevap olasılıkları analiz edilmeye çalışılmaktadır. ( * Söz konusu cümlenin ayette yer almaması durumunda, ayetteki anlam bütünlüğü bozulmamaktadır. )

78/29 Ve kulle şey'in ahsayna hu kitaben ( Ve kitapta olmak üzere her şeyi saydık. )

No comments:

Post a Comment