Batı dillerindeki "Rational" ( "Rasyonel" okunur. ) kelimesi "Makul, Mantıklı, Akla Yatkın" anlamına gelmektedir.
Arapça'daki "Rasih" ( Bilgili, Delile dayanan, Sağlam bilgi ) kelimesi ""Re's" ( Baş, Kafa ) kökünden türemiş bir kelime olup, aynı zamanda "Rational" kelimesindeki "Rat" köküdür.
Konuşma dilindeki "Kafasına yatmak / Aklına yatmak" deyimi "Makul ve mantıklı bulmak" anlamını yansıtmakta olup, "Re's" ( Kafa ) kökünü de içermektedir. Ayrıca "Bir işe BAŞkoymak" deyimi de herhangi bir konuda "bilgi açısından derinleşmek, o konuya adanmak" anlamını içermektedir. "Rasihane" ( Delile dayalı, Makul ) kelimesi ise aynı anlama gelen "Rational" kelimesinin karşılığıdır.
3/7 - Hüvellezi enzele aleykel kitabe minhü ayatün muhkematün hünne ümmül kitabi ve üharu müteşabihat fe emmellezine fi kulubihim zeyğun fe yettebiune ma teşabehe minhübtiğael fitneti vebtiğae te'vılih ve ma ya'lemü te'vılehu illellah ver RASİhune fil ılmi yekulune amenna bihı küllün min ındi rabbina ve ma yezzekkeru illa ülül elbab
( Kitabı sana indiren O'dur. Onda kitabın anası olan açık anlamlı, sağlam ayetler vardır. Diğerleri benzetmelidirler. Ama o kalplerinin içinde şüphe, vesvese, eğrilik, ayrılık olanlar, onlardan fitneyi aramak ve kendi yorumlarını aramak için o benzetilmiş olanlara tabi olurlar. Onun yorumunu Allah haricinde kimse bilmez. İlimde DERİNLEŞMİŞ / ilme BAŞkoymuş olanlar "Ona inandık. Hepsi Rab’bimizin indindendir." derler. AKIL SAHİPLERİ haricindekiler hatırlamaz. )
Ayette "Rasihun" ( İlme başkoymuşlar ) kelimesiyle "Ülül elbab" ( Akıl sahipleri ) kelimesinin birlikte kullanımı anlam ilintisine de dikkat çekmektedir.
4/162 - Lakinir RASİhune fil ılmi minhüm vel mü'minune yü'minune bima ünzile ileyke ve ma ünzile min kablike vel mükımınes salate vel mü'tunez zekate vel mü'minune billahi vel yevmil ahır ülaike se nü'tıhim ecran azıma
( Lakin onlardan ilimde DERİNLEŞMİŞ / ilme BAŞkoymuş olanlar ve inananlar, sana indirilene ve senden önce indirilenlere inanırlar. Onlar, duaya kalkan, zekatı veren, Allah’a ve sonraki güne inananlardir. İşte onlara büyük ödül vereceğiz. )
Ayetlerde Kur'an ayetlerindeki katmanlı ve sembolik ( müteşabih ) anlamların ancak ilimde derinleşme, ilme başkoyma yani rasyonellik vesilesiyle idrak edilebileceği ve inancın da bu yolla pekişebileceği bildirilmektedir.
No comments:
Post a Comment