Psikolojik bir sendrom "Mania"

"Mania" kelimesi "Mani, Manyaklık, Cinnet, Delilik, Saplantı, Obsesyon, İptila, Düşkünlük, Şiddettli arzu, Tutkulu davranış" anlamlarına gelen bir kelime olup aynı zamanda bir psikolojik sendrom ismidir.

Psikolojik açıdan "Mani", herhangi bir maddi veya manevi olguya yönelik anormal olarak yükselmiş taşkın duygudurumla karakterize süjenin saplantılara ve gerçek olmayan düşüncelere sahip olabildiği bir sendromdur. "Mani" sendromu konusuna göre süjeyi suça meyilli hale de getirebilmektedir. "Manyak" ( Tür ), "Maniac" ( İng ), "Maniaque" ( Fra ) kelimeleri de "Mani" köküne sahip kelimelerdir.

Türkçe'de yer alan ve Arapça kökenli olan "Men" ( Engelleme ), "Mâni / Mânia" ( Engel ), "Mani / Emaniy" ( Saplantılı istek / -ler, Kuruntu / -lar ) kelimeleri de "Mania / Mani" kelimesiyle ortak fonetik ve semantik kökene sahiptirler. Zira "Mani", süjenin normal psikolojik sürecinin "engelleyen" ve süjeyi "engelli" hale getiren bir sendromdur.

Sonunda "mani" eki bulunan bazı psikolojik sendrom isimleri şöyledir.

Kleptomani ( Hırsızlık saplantısı )

Nemfomani ( Cinsellik saplantısı )

Megalomani ( Büyüklük saplantısı )

Bibliyomani ( Kitap saplantısı )

Piromani ( Ateş saplantısı / Yangın saplantısı )

Kur'an'da "Mani" kelimesi, kötülük peşindeki inkârcı müşrikler ile ilintilendirilmiş olarak ve onların "gerçek dışıya yani batıla olan saplantılı isteklerini" vurgulayacak şekilde "Emaniyy" ( Saplantılı istekler, Kuruntular ) kelimesiyle yer almaktadır. 

2/78 Ve minhum ummiyyune la ya'lemunel kitabe illa EMANİYYE ve in hum illa yezunnun

( Onlardan okuma yazma bilmeyenler, kitabı SAPLANTILI İSTEKLERİ haricinde bilmezler. Kesinlikle onlar ancak zannederler.  )

2/111 Ve kalu len yedhulel cennete illa men kane huden ev nesar tilke EMANİYYUhum kul hatu burhanekum in kuntum sadikin

( Ve "O Yahudi olanların veya Nasıralıların haricindekiler cennete giremezler." dediler. Bu onların SAPLANTILI İSTEKLERİdir. De ki: "Eğer doğrular iseniz delilinizi getirin." )

4/123 Leyse bi EMANİYYİkum ve la emaniyyi ehlil kitab men ya'mel suen yucze bihi ve la yecid lehu min dunillahi veliyyen ve la nesira

( Sizin SAPLANTILI İSTEKLERİnize ve kitap sahiplerinin saplantılı isteklerine göre değildir. Kötülük yapan kimse, onunla karşılığını alır. Kendisine Allah’tan başka dost ve yardımcı bulamaz. )