Tercih meselesi

"İsar" kelimesi "Tercih, Seçim" anlamına gelmekte olup, Kur'an'da bu kelimenin insanın kaderini tayin ettiği bildirilmektedir.

Tercih, bilinçli veya bilinçsiz şekilde tezahür edebilen bir olgudur. İnanç vasıtasıyla bilgi seviyesi yükselmiş ilim sahibi insanların bilinçli tercihleri onları daima doğru yola yani ruhsal tekâmüle sevkederken, inançsız, bilgisiz ve şüpheci insanların şeytani tesirler altında yaptıkları bilinçsiz tercihler ise onları daima yanlış yola yani nefsaniyet çıkmazına sevketmektedir.

"İsar" konusu ayetlerde şu misallerle bildirilmektedir.

20/72 - Kalu LEN NÜ'SİRAKE ala ma caena minel beyyinati vellezi fetarana fakdı ma ente kad innema takdıy hazihil hayated dünya

( "Seni, bize o delillerden getirene ve o bizi yaratana TERCİH EDEMEYİZ. O halde ne hüküm vereceksen ver. Kesinlikle o hükmettiğin bu dünya hayatıdır." dediler. ) 

Taha suresinin 72. ayetinde, inanç vesilesiyle bilinçlenen sihirbazların Firavun'a karşı gelmeleri anlatılmaktadır.

59/9 - Vellezine tebevveüd dare vel imane min kablihim yühıbbune men hacere ileyhim ve la yecidune fi sudurihim haceten min ma utü ve YU'SİRUNE ala enfüsihim ve lev kane bihim hasasatun ve men yuka şuhha nefsihi fe ulaike hümül müflihun

( Ve o onlardan önce yurtta yerleşip makam tutanlar ve onlardan inananlar, onlara göç edip ayrılanları severler. O verilenden göğüslerinde ihtiyaç bulmazlar. Şayet ihtiyaçları olsa dahi nefislerine TERCİH EDERLER. Kim nefsinin cimriliğinden korunursa, artık işte onlar, onlar iflah olurlar. )

Haşr suresinin 9. ayetinde inançlı insanların rahmani eylemi nefsani eyleme tercih ettikleri bildirilmektedir.

79/37 - Fe emma men tağa

( Artık ama kim azgınlık etmiş, )

79/38 - Ve ASEREL hayated dünya

( Ve dünya hayatını TERCİH ETMİŞSE. )

79/39 - Fe innel cahime hiyel me'va

( Artık kesinlikle cehennem, odur varış yeri. ) 

87/16 - Bel TÜ'SİRUNEL hayated dünya

( Bilakis dünya hayatını TERCİH EDİYORSUNUZ. )

Naziat ve A'la surelerinin yukarıdaki ayetlerinde inançsız ve dolayısıyla bilinçsiz insanların, kendilerini ıstırap ve mutsuzluğa sevkedecek yanlış tercihleri konu edilmektedir.

"Tercih, Seçim" anlamına gelen bir başka kelime ise "Hiyerat* / İhtiyar" kelimesidir.

( * Hiyerarşi kelimesi Hiyerat kökündendir. ) 

Kasas suresinin 68. ayetinde insanın, Allah'ın takdir ettiği "Yaratılış" konusunda tercih imkânı bulunmadığı bildirilmektedir. Bir başka deyişle her insan tercihinden bağımsız olarak yaratılmış olmak ve ilahi kozmik tesirler vesilesiyle yapacağı bilinçli veya bilinçsiz tercihler ile kaderini tamamlamak mecburiyetindedir.

28/68 - Ve rabbüke yahlüku ma yeşaü ve yahtar ma kane lehümül HIYERAH sübhanellahi ve teala an ma yüşrikun

( Ve Rab’bin ne dilerse yaratır ve seçer. Onlara TERCİH, SEÇME hakkı yoktur. Allah yücedir ve o ortak koştuklarının üzerindedir. )

Ahzab suresinin 36. ayetinde ise "İnananların" yani kozmik bilince nail olup ilmi artmış olanların daima iyiliğe, doğruluğa ve tekâmüle vesile olan Allah ve Resulünün emirlerinin aksine bir tercihte bulunamayacakları bildirilmektedir. 

33/36 - Ve ma kane li mü'minin ve la mü'minatin iza kadallahü ve rasulühu emran en yekune lehümül HIYERATÜ min emrihim ve men ya'sıllahe ve rasulehu fe kad dalle dalalen mübına

( Ve inanan erkekler ve inanan kadınlar için Allah ve resulü bir işe olsun diye hükmettiğinde, onlara işlerinden TERCİH, SEÇİM yoktur. Kim Allah’a ve O’nun resulüne asileşirse, artık apaçık sapıklık ile sapmıştır. )