"Sembol" daha doğrusu "Symbol" Grek kökenli bir kelime olup "Sun" ( İle ) ve "Ballein" ( Atmak ) köklerinden oluşmakta ve "Birlikte atılan" anlamını taşımaktadır. Bu ifade "bir kavram ile birlikte anılan" anlamını vermektedir.
Arapça'da "Sembol" kelimesinin karşılığı "Şibh" ( Benzer, Benzeyen ) kelimesidir. "Teşbih" ( Benzetme ) kelimesi de "Şibh" kökündendir. "Teşbih" kelimesinin, "Sel" ( Sual ) ve "Misal" ( Suallenmiş / Örnek ) köklerinden türemiş olan "Temsil" kelimesiyle anlam benzerliği bulunmaktadır.
"Sembol" kelimesinin Türkçe karşılığı "Simge" kelimesi olup bu kelime "Sim" kökünden ve "-ge" ekinden oluşmaktadır. "Sim" kökü batı dillerindeki "SaMe" ( Benzer, Aynı ), "SİMilar" ( Benzeyen ) kelimelerinde de aynı anlamı yansıtacak şekilde bulunmaktadır.
Semboller, kelimelerin ve kavramların kelimesel, sayısal veya şekilsel ifadeleridir. Kur'an, İncil ve Tevrat ayetlerinde meselelerin çoğunlukla "Teşbihi" anlatımlar ile bildirildiği görülmektedir. Semboller yüksek tesir frekansları yaymakta olup, icabında bir sembol sayfalarca yazıya bedel mesaj ve bilgi içerebilmektedir. Okült ezoterik cemiyetlerde yoğun sembolizme dayalı iletişimin olması bu cemiyetleri kuranların sembolizm ilmine vakıf olmalarından kaynaklanmaktadır.
Sembolizm aslında bir kodlama sistemi olup, Mısır hiyeroglifleri, günümüz iletişiminde kullanılan emojiler, sayılar, bilgisayar teknolojisinde kullanılan binary kodları ( 0, 1 ) vb. esasen anlam içeren kodlardır.
Kutsal kitaplardaki sembolizm ( müteşabihat ) ayetlerin çok katmanlı anlamlar ve mesajlar içerebilmesine vesile olmaktadır.
Kur'an'da "Teşbih" kelimesinin geçtiği bazı ayetler şöyledir.
2/25 - Ve beşşirillezıne amenu ve amilus salihati enne lehüm cennatin tecrı min tahtihel enhar küllema ruziku minha min semeratin rizkan kalu hazellezi rüzıkna min kablü ve ütu bihı MÜTEŞABİHA ve lehüm fıha ezvacün mütahheratün ve hüm fıha halidun ( Ve o inananları, iyilikler yapanları altlarından nehirler akan bahçelerin kesinlikle onlara olduğu ile müjdele. Onların hepsi oranın meyvelerinden, ürünlerinden rızıklanırlar. "Bunlar o önceden rızıklandırıldıklarımızdır." derler. BENZEŞENLERİNDEN verilmişlerdir. Orada temiz eşler de onlaradır. Onlar orada ebedidirler. )
Ayette kaba madde planı olan dünyadaki olguların süptil plan olan cennetteki olguların sembolleri, temsilleri, projeksiyonları olduğu mesajı verilmektedir.
2/70 - Kalüd'u lena rabbeke yübeyyin lena ma hiye innel bekara TEŞABEHE aleyna ve inna in şaellahü le mühtedun ( "Çağır bize Rab’bini de onun ne olduğunu bize açıklasın." dediler. "Kesinlikle sığıra BENZER geldi bize ve eğer Allah dilerse kesinlikle biz yönlendirilenler oluruz." )
Al'i İmran suresinin 7. ayetinde Kur'an'da sembollere, teşbihlere yer verilerek bildirilmiş ayetlerden ve bu ayetlerdeki sembolik ifadelerin ( müteşabihat ) yorumlanmasının öneminden bahsedilmektedir.
3/7 - Hüvellezi enzele aleykel kitabe minhü ayatün muhkematün hünne ümmül kitabi ve üharu MÜYEŞABİHAT fe emmellezine fi kulubihim zeyğun fe yettebiune ma TEŞABEHE minhübtiğael fitneti vebtiğae te'vılih ve ma ya'lemü te'vılehu illellah ver rasihune fil ılmi yekulune amenna bihı küllün min ındi rabbina ve ma yezzekkeru illa ülül elbab ( Kitabı sana indiren O'dur. Onda kitabın anası olan açık anlamlı, sağlam ayetler vardır. Diğerleri BENZETMELİDİRLER. Ama o kalplerinin içinde şüphe, vesvese, eğrilik, ayrılık olanlar, onlardan fitneyi aramak ve kendi yorumlarını aramak için o BENZETİLMİŞ olanlara tabi olurlar. Onun yorumunu Allah haricinde kimse bilmez. İlimde derinleşmiş olanlar "Ona inandık. Hepsi Rab’bimizin indindendir." derler. Akıl sahipleri haricindekiler hatırlamaz. )
Nisa suresinin 157. ayetinde "Mesih İsa"'nın çarmıha gerilerek öldürülmesinin sembolik ve hipnotik bir yanılsama tezahürü olduğu, gerçeğin ise farklı olduğu yine "Şibh" fiiliyle bildirilmektedir.
4/157 - Ve kavlihim inna katelnel mesıha ıysebne meryeme rasulellah ve ma kateluhü ve ma salebuhü ve lakin ŞÜBBİHE lehüm ve innellezinahtelefu fıhi le fı şekkin minh ma lehüm bihı min ılmin illettibaaz zann ve ma kateluhü yekına ( Ve "Kesinlikle biz Allah' ın resulü Meryem oğlu Mesih İsa’yı öldürdük." sözlerinden dolayı. Oysa onu öldürmediler ve asmadılar. Lakin onlara BENZETİLDİ. Kesinlikle onun hakkında ihtilaf edenler, ondan şüphe içindedirler. Onlara onun ilminden yoktur. Ancak zanna tabi olurlar. Doğrusu onu öldürmediler. )
Zümer suresinin 23. ayetinde Kur'an ayetlerinin "Mesani" ( İkili ) yani "Muhkem" ( Açık anlamlı ) ve "Müteşabih" ( Benzetmeli, Sembolik ) niteliğinden bahsedilmektedir.
39/23 - Allahü nezzele ahsenel hadısi KİTABEN MÜTEŞEBİHEN MESANİYE takşeırru minhü cüludüllezıne yahşevne rabbehüm sümme telınü cüludühüm ve kulubühüm ila zikrillah zalike hüdellahi yehdı bihı men yeşa' ve men yudlilillahü fe ma lehu min had ( En güzel sözü, BENZETMELİ İKİLİ KİTAP olarak Allah indirdi. O Rab’lerinden korkanların O’ndan derileri ürperir. Sonra Allah' ın hatırlamasına derileri ve kalpleri yumuşar. Bu Allah' ın yönlendirmesidir. Onunla dilediği kimseyi yönlendirir. Allah kimi saptırırsa, artık ona yönlendiriciden yoktur. )
No comments:
Post a Comment