"Faiz" ve "Riba" kelimeleri

Son dönemde yoğun bir şekilde gündemde olan "Faiz" kelimesi, "Fevz" ( Kurtuluş, Selamet ) kökünden türemiş olan ve "Kurtulan, Selamete eren" anlamına gelen bir kelimedir. "Fevz" ve "Faiz" kelimeleri Kur'an'da anılan anlamda kullanılmış olup ayet örnekleri şöyledir.

4/13 Tilke hududullah ve men yutiillahe ve rasulehu yudhilhu cennatin tecri min tahtihel enharu halidine fiha ve zalikel FEVZul azim

( Bunlar Allah’ ın hudutlarıdır. Kim Allah’a  ve onun resulüne itaat ederse, onu içinde ebedi olacağı, altlarından nehirler akan bahçelere sokar. İşte bu büyük KURTULUŞTUR. )

9/20 Ellezine amenu ve haceru ve cahedu fi sebilillahi bi emvalihim ve enfusihim a'zamu deraceten indellah ve ulaike humul FAİZUN

( O inananlar ve göç edip ayrılanlar, mallarıyla, nefisleriyle Allah yolunda cihad edenler, Allah' ın indinde derece olarak daha büyüktürler. Bunlar KURTULANLARDIR. )

Gündemdeki finansal anlam içeren ve Kur'an'da geçen kelime ise kökende "Yükselme, Artma" anlamlarını taşıyan "Riba" ( Prim, Rebate ( İng. ) ) kelimesidir ki bu kelime "Verilen borcun veya sağlanan faydanın üzerine gereği yokken ekstra değer ekleyerek tahsil etme, geri alma" eylemini tanımlamaktadır. Yani daha net ifade ile ayetlerde tanımlanan "Bankacılık, Bankerlik ve Tefeciliktir."

Bakara suresinin 275. ayetinde "Riba"nın ( Primin, Faizin* ) haram kılındığı, "Bey'a"nın ( Alışveriş ) helal kılındığı bildirilmektedir. 

2/275 ...... ehalellahul BEY'A ve harramer RİBA ....." ( .... Allah ALIŞVERİŞİ helal kılmış, RİBAYI / PRİMİ haram kılmıştır. .....  )

Çünkü "Bey'a" ( Alışveriş )'da "haksız kazanç" bulunmamaktadır. Çünkü "Bey'a" ( Alışveriş ), taraflar arasındaki karşılıklı para, mal veya hizmet sunma işlemi esnasında her iki tarafında makul ve mutabık olunan değerler üzerinden karşılıklandırılmasını / fayda almasını sağlayan, herhangi bir tarafın daha fazla veya daha az fayda elde etmesini engelleyen bir eylemdir.

Nisa suresinin 161. ayetinde ise açıkça "Ahz er Riba" ( Riba alma / Faiz* alma ) ifadesi geçmekte ve bankerlik, tefecilik yoluyla elde edilen "haksız kazanca" vurgu yapılmaktadır.

* Piyasada kullanılan anlamı nedeniyle ve anlaşılabilmesi amacıyla yazılmıştır. "Faiz" kelimesi Arapça "Faide" ( Fayda ) kelimesinin de bir tezahürüdür. ( Arapçada "D" ve "Z" harfleri birbirlerini ikame edebilmektedirler. ) 

4/161 Ve AHZİHİMUR RİBA ve kad nuhu anhu ve eklihim emvalen nasi bil ba'til ve a'tedna lil kafirine minhum azaben elima

( Ve yasaklandıkları, menedildikleri halde FAİZ ALMALARI ve insanların mallarını batıl yere yemelerinden dolayı onlardan inkarcı olanlara elim azap hazırladık. )

Al'i İmran suresinin 130. ayetinde de karşılığı olmayan kazançtan yani "Riba"dan kaçınılması gerektiği bildirilmektedir.

3/130 Ya eyyuhellezine amenu LA TE'KULUR RİBA AD'AFEN MUDAAFETEN vettekullahe leallekum tuflihun

( Ey o inananlar, KAT KAT ARTIRILMIŞ FAİZ YEMEYİN. Allah’tan sakının. Umulur ki iflah olursunuz. )

"Riba" kelimesinin "Yükselme, Artma" anlamlarında "Yerbu" ve "Rabiya" formunda kullanıldığı ayetler şöyledir.

30/39 Ve ma ateytum min riben li YERBUVE fi emvalin nasi fe la YERBU indellah ve ma ateytum min zekatin turidune vechellahi fe ulaike humul mud'ifun

( Ve insanların malları içinde ARTMASI için o primden verdiğiniz Allah' ın indinde ARTMAZ. Allah' ın yüzünü isteyerek, o zekattan verdiğiniz, işte onlar, onlar kat kat artmış olanlardır. )

13/17 Enzele mines semai maen fe salet evdiyetun bi kaderiha fahtemeles seylu zebeder RABİYA ve min ma yukidune aleyhi fin naribtiğae hilyetin ev metain zebedun misluh kezalike yadribullahul hakka vel batil fe emmez zebedu fe yezhebu cufaa ve emma ma yenfeun nase fe yemkusu fil ard kezalike yadribullahul emsal

( Gökten su indirdi de vadiler kendi ölçüleriyle sel oldular. Sel de YÜKSELEN köpüğü yüklendi. Meta veya  süs, zinet yapmak için, ateşte üzeri körüklenenlerden de onun aynısı gibi köpük meydana gelir. İşte Allah gerçeği ve batılı böyle beyan eder. Ama köpük çözülüp dağılarak faydasızca ayrılır gider ve ama insanlara faydası olan ise yerde kalır. İşte Allah misalleri böyle beyan eder. )